Het CBS probeert zo goed en zo kwaad als dat gaat in de schatten wat Nederland verdient aan misdaad.

We hebben er al eerder over geschreven: door nieuwe Europese regels tellen statistiekbureaus sinds vorig jaar ook de misdaad mee bij het berekenen van economische cijfers. Daardoor moest het bruto binnenlands product (bbp) van een aantal landen achteraf dramatisch naar boven worden bijgesteld.

Toegevoegde waarde: 2,6 miljard

In zijn jaarrapport over de Nederlandse economie in 2013 gaat het Centraal Bureau voor de Statistiek wat dieper in op deze nieuwe manier van rekenen. Ook nu ontbreken indrukwekkende cijfers niet. Het aandeel van de illegale economie in het Nederlandse bbp was in 2010 goed voor 0,4 procent. De toegevoegde waarde bedroeg 2,6 miljard euro.

De cannabissector was de grootste in de schaduweconomie, met ongeveer 40 procent. Prostitutie komt op 20 procent, en harddrugs op 15 procent. Het hoeft niet te verbazen dat wiet een belangrijk exportproduct is voor Nederland. Maar als daar een cijfer aan wordt gehangen komt het harder aan: het CBS denkt dat de exportwaarde van illegale wiet groter is dan 1 miljard euro per jaar.

Verdraaid moeilijk

Dénkt. Want het CBS legt omstandig uit dat het schatten van de grootte van de criminele economie verdraaid moeilijk is. De reden om misdaad mee te tellen is om internationale vergelijkingen nauwkeuriger te maken. Maar wat in het ene land legaal is, is verboden in het andere. Prostitutie is bijvoorbeeld in principe legaal in Nederland.

Toch vindt er ook illegale prostitutie plaats in ons land. Lastig om te tellen: hoeveel massagesalons gaan stiekem verder dan alleen massage? En hoeveel geven burgers precies uit aan betaalde seks? “Uitgaven aan prostitutie (...) kunnen in de jaarlijkse budget-enquêtes van huishoudens gerapporteerd zijn onder de categorie ‘overige uitgaven’”, staat er droogjes in het rapport.

Hoeveel oogsten per jaar?

De waarde van wiethandel voor de Nederlandse economie kan in werkelijkheid nog groter zijn, erkent het CBS. Het instituut rekent met aannames over hoeveel wiet in coffeeshops wordt verkocht en hoeveel daarbuiten, hoeveel drugs er in beslag wordt genomen, hoe de politie zelf de pakkans inschat, en het aantal wietoogsten per jaar.

“Gaan we bijvoorbeeld uit van een ‘midden-scenario’ van vier oogsten per jaar en een opsporingspercentage van 30 procent, dan krijgen we een schatting van de productie door illegale wietkwekerijen van 2,3 miljard euro in 2010”, schrijft het CBS. Maar het instituut citeert zelf een artikel uit NRC Handelsblad, waarin werd gemeld dat het aantal wietoogsten in de regio Tilburg op zes per jaar ligt. Als dat waar is, zit het CBS met zijn schatting “aan de lage kant”, schrijven de statistici.

“Een en ander illustreert hoe groot de onzekerheidsmarges kunnen zijn bij de berekening van de omvang van illegale activiteiten”, concludeert het CBS.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl